Calamiteitenverlof: wat is het?
Werknemers kunnen in onvoorziene, zeer bijzondere situaties recht hebben op calamiteitenverlof of kort verzuimverlof. Het gaat om dringende privésituaties die door de werknemer onder werktijd opgelost moeten worden. Voorbeelden zijn: een gesprongen waterleiding, een ziek kind moet onder werktijd van school opgehaald worden, de bevalling van de partner begint plotseling. Het verlof moet zo snel mogelijk gemeld worden bij de werkgever. Een werkgever kan achteraf om bewijs vragen om de verlofvorm (en daarmee de hoogte van loondoorbetaling) te kunnen beoordelen. Het calamiteitenverlof is bedoeld om de situatie onder controle te krijgen en voorzieningen te treffen.
Hoe werkt calamiteitenverlof
Calamiteitenverlof moet zo snel mogelijk na het ontstaan van de noodsituatie aangevraagd worden. Als een werknemer daardoor niet kan werken, kan het soms ook zo zijn dat hij pas achteraf calamiteitenverlof kan aanvragen. Het gaat om situaties die vooraf niet te voorspellen waren.
Hoe lang duurt calamiteitenverlof?
Calamiteitenverlof is doorbetaald verlof voor een 'korte, naar billijkheid te berekenen tijd'. Het verlof kan enkele uren duren, meestal is 1 dag het maximum. In heel bijzondere situaties hooguit enkele dagen. Als de situatie dan nog niet is opgelost, kan een andere vorm van verlof opgenomen worden.
Calamiteitenverlof: doorbetaald verlof?
Calamiteitenverlof is een vorm van doorbetaald verlof. Er is geen maximum aantal dagen of uren opgenomen in de wet. Per situatie kan het aantal uren dus verschillen. Calamiteitenverlof gaat niet ten koste van de wettelijke vakantiedagen, soms kan het verlof wel wel met bovenwettelijke vakantiedagen verrekend worden. Maar alleen als dit in de cao of arbeidsvoorwaardenregeling is afgesproken.
Recht op calamiteitenverlof door corona-virus?
Door het corona-virus zijn kinderdagverblijven en scholen plotseling gesloten door de overheid. Werknemers die tijd nodig hebben om de oppas voor hun kind te regelen, kunnen hierdoor recht hebben op calamiteitenverlof. Het duurt enkele uren tot hooguit enkele dagen.
Kind wordt ziek: recht op calamiteitenverlof?
Calamiteitenverlof is bedoeld voor onvoorziene gebeurtenissen die onder werktijd geregeld moeten worden. Wanneer het kind van een werknemer plotseling ziek wordt, wordt de eerste ziektedag (of deel ervan) als calamiteitenverlof gerekend. Ook hier gaat het weer om de noodzakelijke verzorging. Daarna kan de werknemer bijvoorbeeld kortdurend zorgverlof opnemen als hij de enige is die de noodzakelijke verzorging kan bieden.
Kind in ziekenhuis
Als het kind van je medewerker ziek blijft, kan het zijn dat de medewerker de noodzakelijke zorg op zich moet nemen. Hij (of zij) kan dan kortdurend zorgverlof aanvragen. Hij moet dan de enige zijn die de zorg op zich kan nemen. Als het kind in het ziekenhuis ligt, heeft de medewerker meestal geen recht op kortdurend zorgverlof omdat de noodzakelijke zorg door het ziekenhuis wordt gegeven. Een mogelijkheid is dan het opnemen van verlof- of vakantiedagen of ouderschapsverlof. Voor kinderen tot 8 jaar kan ouderschapsverlof opgenomen worden. Ouderschapsverlof is onbetaald verlof, maar sommige werkgevers betalen het loon wel (gedeeltelijk) door, afhankelijk van de cao, de individuele afspraken of de algemene arbeidsvoorwaardenregeling. In een personeelshandboek kan je de algemene arbeidsvoorwaarden opnemen.
Calamiteitenverlof bij bevalling
Wanneer de partner van een werknemer plotseling bevalt onder werktijd, heeft de werknemer ook recht op calamiteitenverlof. Na de bevalling heeft de medewerker recht op geboorteverlof, partnerverlof of kraamverlof. Een werknemer heeft recht op één werkweek doorbetaald geboorteverlof, dit kan uitgebreid worden met 5 weken aanvullend geboorteverlof. Aanvullend geboorteverlof wordt voor 70% doorbetaald. Check wel de cao of daar ruimere afspraken instaan. Na het geboorteverlof kan een medewerker voor kinderen tot 8 jaar ouderschapsverlof aanvragen. Dit is nu nog onbetaald (sommige cao's/werkgevers al dan niet gedeeltelijk doorbetaald).
Zieke ouder
Een medewerker heeft ook recht op calamiteitenverlof als hij de enige is die met zijn zieke ouder meekan naar een spoedeisende of onvoorziene doktersafspraak. Ook doktersbezoek of een ziekenhuisafspraak die redelijkerwijs niet buiten werktijd te plannen is valt hieronder. Dit geldt niet alleen voor zijn ouder, maar bijvoorbeeld ook voor zijn partner, kind of iemand anders in zijn sociale omgeving.
Je komt te laat op je werk door autopech
Heb je ook recht op calamiteitenverlof wanneer je door een lekke band of autopech te laat op je werk komt?
Grijs gebied
Doordat niet precies vaststaat in welke situaties een werknemer recht heeft op doorbetaald calamiteitenverlof, staat het een werkgever vrij om goed door te vragen wat de precieze omstandigheden waren van de (nood-)situatie. Een werkgever moet immers (ook achteraf) kunnen beoordelen welke vorm verlof het betrof en of hij loon moet doorbetalen en zo ja, wat de hoogte is van de loondoorbetaling. Om dit vast te kunnen stellen kan de werkgever bewijs vragen aan de werknemer. Achteraf kan blijken dat er geen sprake was van calamiteitenverlof maar zorgverlof of onbetaald verlof.
Blijf in gesprek
In gesprek gaan met je medewerker is het belangrijkste. Amandelen knippen is heel wat anders dan een ernstige ziekte. Als werkgever mag je eigen keuzes maken en zijn er manieren te bedenken om de medewerker toch zijn loon door te betalen, ook als hij niet werkt. Bijvoorbeeld aangepaste werktijden, thuiswerken, gemiste uren later inhalen, extra verlofdagen kopen, het opnemen van tijd-voor-tijd-uren of adv-uren. Zorg er wel voor dat verschillende leidinggevenden in vergelijkbare gevallen dezelfde bedrijfsrichtlijnen volgen, er is gevaar voor willekeur. Overleg met de HR-afdeling is vaak wenselijk.
Vragen over calamiteitenverlof of zorgverlof?
Carla's Consultancy is gespecialiseerd in HR-advies voor mkb-bedrijven. Contact met mij opnemen voor een kosteloos en geheel vrijblijvend kennismakingsgesprek?
Twitter